مدیریت بحران و اصول آن

مدیریت بحران چیست؟

مدیریت بحران به مجموعه اقدام هایی اطلاق می شود که قبل از وقوع، در حین وقوع و بعد از وقوع سانحه، جهت کاهش هرچه بیشتر آثار و عوارض آن انجام میگیرد و مدير براي دستيابي به اهداف سازمان به کنترل و ساماندهی اوضاع مي پردازد.

اهداف مدیریت بحران

پیش بینی خطرات، برنامه ریزی و آمادگی برای مقابله با بحران، مقابله با بحران ها و ارائه راهکارهای مناسب بحران، ایجاد شرایط مناسب

مدیریت بحران

پیش بینی، آمادگی، کاهش اثرت مخرب، پاسخ، امداد رسانی، بهبود، توسعه و بازسازی

ویژگی های بحران

• بحران عموما غیر قابل پیشبینی است.
• آثار مخربی دارد و مردم به محض وقوع بحران نیازمند کمک می شوند.
• محدودیت و فشردگی زمان، غافلگیری، استرس 
• نتایج مهمی در پی دارد که عواقب آن آینده طرفهای درگیر را معین میکند
• یک مرحله زمانی است که در آن عدم اطمینان درباره وضعیت و راهکارهای جلوگیری آن افزایش می یابد
• به نیاز آسیب دیدگان واقف می شود .
• سازمانی ساده و شمار اندکی کارمند ستادی دارد
• آداب اجتماعی، فرهنگی و محلی را محترم می شمارد.

اصول مدیریت بحران

• هماهنگی از نظر سازمانی اداری
• تأمین منابع مالی
• حفاطت زیر ساخت ها 
• حفاظت از محیط زیست 
• ضرورت آگاهی و آمورش به مردم
• آمادگی هشدار و واکنش سریع
• بازسازی جامعه

اهداف کلی مدیریت بحران

هدف کلی بهینه سازی فعالیتهای مقابله با بحران وبه حداقل رساندن خسارات ناشی از آن است. مدیران هدفهایی دارند وباید بکوشند تا با به کاربردن کمترین منابع به آنها دست یابند.

وظایف و ویژگیهای مدیر بحران:

• آمادگی کامل برای هر گونه پیشامد
• تهیه بانک اطلاعاتی برای استفاده هر چه بهتر
• استفاده از سیستم هشدار دهنده خطر
• ایمن سازی شبکه ها که شامل آب ، برق، سوخت ، ارتباطات جاده ای و ... میشود. به دلیل اینکه شرایط منطقه پس از بحران نابسامان است در کوتاهترین زمان نمی توان به ترمیم پرداخت. زیرا این کار خود خسارات زیادی را به بار می آورد و از سرعت عمل امداد می کاهد.
• آمادگی کامل برای هر گونه پیشامد.
• استفاده از سیستم هشدار دهنده خطر 
• تفکیک وظایف واحدهای امداد رسانی 
• ایمن سازی شبکه ها 

امروز به دلیل پیچده تر شدن تکنولوژی, روابط علت ومعلولی گسترده شده ودر نتیجه به سادگی نمی توان دسته بندی خاصی را از آنها ارائه کرد چرا که کارها به مرور تخصصی تر می شوند.

انواع بحران :

نخستین تقسیم بندی بحرانرا میتوان در ابعاد فردی، گروهی، سازمانی و اجتماعی دانست. اعداد و ارقامی مانند نرخ رشد جمعیت، ترکیب سنی جمعیت، نرخ بیکاری، منحنی دوران رشد کارخانجات، نرخ رشد، ظرفیت پذیرش آموزش های فنی و حرفه ای، نرخ رشد برخی از بیماریها، نرخ رشد اعتیاد، نرخ خودکشی در مقاطع سنی و موقعیت، اجتماعی و جنسیت و بسیاری از نتایج آماری بسیار ساده از یک سو بیانگر تشکیل شرایط خاص را نشان میدهند و از سوی دیگر ضرورت اجتناب ناپذیر مدیریت دانایی در خدمات عمومی و مدیریت دولتی را نشان میدهند.

مراحل مدیریت بحران:

پیشگیری:

مجموعه اقداماتی است که با هدف وقوع حوادث و کاهش آثار زیانبار آن، سطح خطر پذیری جامعه را ارزیابی نموده و با اقدامات لازم سطح آن را تا حد قابل قبول کاهش دهد.

آمادگی:

مجموعه اقداماتی است که توانایی جامعه را در انجام مراحل مختلف مدیریت بحران افزایش می دهد که شامل جمع آوری اطلاعات ، برنامه ریزی ،سازماندهی،ایجاد ساختارهای مدیریتی، آموزش، تامین منابع و امکانات است.

مقابله:

ارائه خدمات اضطراری به دنبال وقوع بحران است که با هدف نجات جان و مال انسان ها و جلوگیری از گسترش خسارات انجام می شود.

بازسازی و باز توانی:

بازسازی شامل کلیه اقدامات لازم پس از وقوع بحران است که برای گذراندن وضعیت عادی به مناطق آسیب دیده با در نظر گرفتن ویژگی های توسعه پایدار، ضوابط ایمنی، مشارکت های مردمی و مسائل فرهنگی ، تاریخی، اجتماعی منطقه اجتماعی انجام می گیرد.